9 Ιουλ 2008

Η κρυμμένη ομορφιά της παλιάς πόλης.

Είναι κάποιες πόλεις στον κόσμο, όχι λίγες σε αριθμό, που έχουν δικαίως ή αδίκως φορτωθεί την υπόληψη του «δύσκολου» προορισμού –είτε λόγω ταραχώδους σύγχρονης ιστορίας που συνεχίζεται σε… ταραχώδη επικαιρότητα, είτε λόγω έλλειψης συνοχής και ομορφιάς στον αστικό ιστό– αλλά που, παρ’ όλα αυτά, όταν τις επισκέπτεσαι, συνήθως για λόγο διαφορετικό από αυτόν του ταξιδιού αναψυχής, ανακαλύπτεις ότι αδικούνται από τη φήμη τους, όχι γιατί τις βρίσκεις ακαταμάχητα όμορφες, αλλά γιατί ανακαλύπτεις σε αυτές ένα ενδιαφέρον που δεν φανταζόσουν ότι υπήρχε και που ξεπερνά κατά πολύ την ομορφιά στη στενή της έννοια –μια μαγεία, που μεταφράζεται διαφορετικά στο μυαλό διαφορετικών ανθρώπων. Μία από αυτές τις πόλεις είναι η Λευκωσία.

                                         παλιό αρχοντικό     photo by manouel copyright  © 2008

Αυτό που εντυπωσιάζει κυρίως και πρωτίστως τον επισκέπτη της Παλιάς Πόλης είναι η ονειρική, σχεδόν απόκοσμη, ησυχία που επικρατεί εντός των τειχών της. Η οποία μάλιστα δεν οφείλεται σε καμία περίπτωση σε έλλειψη κόσμου, ο οποίος την κατακλύζει συνεχώς, αλλά κατά πάσα πιθανότητα στο σεβασμό που εμπνέει η ιστορικότητα του τόπου. Αλλιώς δεν εξηγείται. Μετά είναι και οι άνθρωποι, φιλόξενοι, ευγενικοί, πάντα έτοιμοι να διηγηθούν ιστορίες, αρκεί να θέλεις να τις ακούσεις.
Η πρωτεύουσα της Κύπρου είναι ένα ζωντανό μουσείο, που καταφέρνει να συγκινήσει ακόμη και όσους –και συμμερίζομαι απόλυτα αυτήν την άποψη– δεν ενδιαφέρθηκαν ποτέ για κανένα μουσείο.
Κάπως έτσι, μαζί με τις διηγήσεις για το ταξίδι-μάθημα ιστορίας, γεννήθηκε και ο μύθος μιας πόλης που, παρά τη φήμη περί δύσκολου προορισμού, κολλάει στο μυαλό του επισκέπτη που φτάνει εδώ για ένα σύντομο ταξίδι και καταλήγει να επιστρέφει ξανά και ξανά. Συνήθως χωρίς να συνειδητοποιεί τι ακριβώς είναι αυτό που νοσταλγεί –καθότι, όπως λέγαμε στην αρχή, η «μαγεία» της κάθε πόλης σημαίνει διαφορετικά πράγματα για διαφορετικούς ανθρώπους. Για κάποιους μπορεί να σημαίνει κάτι εντελώς ακαθόριστο. Διαφορετικά τι μαγεία θα ήταν;

                                         photo by manouel copyright  © 2008

 Ας δούμε και λίγο ιστορικά…
Γνωστή ως Λήδρα στους αρχαίους χρόνους, η πόλη ήταν η έδρα των φράγκων βασιλέων της Κύπρου από το 1192. Κατελήφθη από τους Ενετούς το 1489 και τους Τούρκους το 1571.
Έτσι, από το 1192 άρχισε η περίοδος της Φραγκοκρατίας, που κράτησε ως το 1489. Κατά το διάστημα αυτό, η Λευκωσία ήταν η πρωτεύουσα του μεσαιωνικού βασιλείου της Κύπρου, έδρα των Λουζινιάν βασιλέων του νησιού, της Λατινικής Εκκλησίας και της φράγκικης διοίκησης. Κτίσθηκαν τότε τα τείχη της πόλης, όπως και πολλά λαμπρά ανάκτορα και άλλα οικοδομήματα, μεταξύ των οποίων ο σωζόμενος και σήμερα μεγάλος γοτθικός καθεδρικός ναός της Αγίας Σοφίας.


  τουρκικό λουτρο  Χαμάμ Ομεριέ     photo by manouel copyright  © 2008
Η Λευκωσία είναι η διάδοχος πόλη των αρχαίων Λεδρών, ενός από τα δώδεκα βασίλεια της αρχαίας Κύπρου που είχαν ιδρυθεί από τους Αχαιούς μετά το τέλος του Τρωικού πολέμου. Ίχνη της αρχαίας εκείνης πόλης, χρονολογούμενα από τα προϊστορικά χρόνια, είχαν βρεθεί στο λόφο νοτιοανατολικά της σημερινής Λευκωσίας (συνοικία Αγίας Παρασκευής).
 το κονάκιν  Χατζηγιωργάκη Κορνέσιου     photo by manouel copyright  © 2008

Κατά τα βυζαντινά χρόνια η πόλη αναφέρεται ως Λευκουσία (ίσως από το Λευκή Περιουσία), αλλά και ως Καλληνίκησις, και ως πόλη των Λευκών Θεών. Πρωτεύουσα της Κύπρου έγινε κατά ή λίγο μετά το 965, όταν δηλ. η Κύπρος απαλλάχτηκε από τον αραβικό κίνδυνο και επανεντάχθηκε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Τότε οι Βυζαντινοί μετέφεραν την έδρα της διοίκησης στη Λευκωσία, στο κέντρο περίπου της Κύπρου, κυρίως για λόγους περισσότερης ασφάλειας από επιδρομές που συχνά έπλητταν τις παραλιακές περιοχές του νησιού. Έκτοτε, και ως σήμερα, παρέμεινε πρωτεύουσα της Κύπρου.

                       εγκαταλελειμμένο σπίτι   photo by manouel copyright  © 2008

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας (1570- 1878), η Λευκωσία παρέμεινε πρωτεύουσα της Κύπρου, αλλά γνώρισε την παρακμή (όπως και ολόκληρη η Κύπρος άλλωστε) και κατέληξε να είναι μια μικρή και άσημη πόλη, κλεισμένη στα ψηλά της τείχη. Άρχισε και πάλι να αναπτύσσεται μετά την κατάληψη της Κύπρου από τους Άγγλους, το 1878. Μεγάλη όμως ακμή άρχισε να γνωρίζει μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου, το 1960. Ωστόσο η πόλη συνέχισε να είναι διαχωρισμένη σε δύο τομείς, τον ελληνικό και τον τουρκικό. Λόγω των διακοινοτικών ταραχών, που άρχισαν τα Χριστούγεννα του 1964, η πόλη μοιράστηκε σε ελληνικό και σε τουρκικό τμήμα. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, εξακολούθησε να είναι μοιρασμένη και σήμερα είναι η μοναδική πόλη της Ευρώπης που εξακολουθεί να είναι διαχωρισμένη στα δύο.

Οι τρεις πύλες –παραδοσιακές είσοδοι των τειχών– της παλιάς πόλης, Πύλη της Αμμοχώστου στα ανατολικά, Πύλη της Πάφου στα δυτικά και Πύλη της Κυρήνειας στα βόρεια παρουσιάζουν ενδιαφέρον όχι μόνο για το ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό τους ύφος αλλά και για την ιστορία τους. Η πλέον καλοδιατηρημένη, Πύλη της Αμμοχώστου,(Φώτο) στη λεωφόρο Αθηνάς, χρησιμοποιείται σήμερα ως συναυλιακός και εκθεσιακός χώρος
                     Πύλη Αμμοχώστου                photo by manouel copyright  © 2008

Πηγές-αποσπάσματα από Άρθρο της Ηρώς Κουνάδη και απο wikipedia.gr
   Περισσότερες φωτογραφίες στο πιο κάτω slideshow  Manouel 2008 all rights reseved